Podręcznik

Obowiązkowy: Chauvin, T., Stawecki, T., Winczorek, P. (2021). Wstęp do prawoznawstwa.
(Rozkład zajęć jest ustalany względem najnowszego wydania, ale można korzystać z dowolnego.)
Fakultatywny: Nowacki, J., Tobor, Z. (2020). Wstęp do prawoznawstwa.

Linki

• strona główna przedmiotu na Kampusie
• strona ćwiczeń na Kampusie
• syllabus w usosie
• link do zapisów na prezentację

Warunki zaliczenia

• >=60 punktów
• uczestnictwo w zajęciach:
  • od 3. nieobecności w górę – bez względu na przyczynę – należy odrobić zajęcia w wyznaczony sposób
  • więcej niż połowa nieobecności skutkuje nieklasyfikowaniem z przedmiotu
  • sytuacje nadzwyczajne ustala się indywidualnie

Punkty

• kolokwium: 35 punktów
• esej: 30 punktów
• aktywność: 15 punktów
• praca w grupach: 10 punktów
• prezentacja: 5 punktów
• mały esej: 5 punktów

Skala ocen

• <60: 2
• 60-70: 3
• 70-75: 3.5
• 75-85: 4
• 85-90: 4.5
• 90-95: 5
• >95: 5!

Ważne terminy

• 31 października, 23:59: mały esej
• 21 listopada, 23:59: praca w grupach
• 24 listopada: podanie tematów i kryteriów oceny głównego eseju
• 8 grudnia: główny esej (przez platformę Kampus)
• 18/19 grudnia: kolokwium

Przekroczenie terminu wysłania pracy pisemnej o każdy dzień (poza niedzielami i świętami) obniża maksymalną liczbę punktów o 10%. Nie dotyczy to głównego eseju, który musi być wysłany w terminie.

Prace pisemne

Formatowanie:

• czcionka: 12
• interlinia: 1.5
• marginesy: 2.5 cm
• tekst wyjustowany

Długość:

• mały esej: 2-3 strony
• esej: 5-7 stron

Plan zajęć

Tydzień 1

Zajęcia wprowadzające. Czym jest prawo?
Podręcznik: rozdziały 2-3.

Tydzień 2

Podstawowe koncepcje prawa.
Podręcznik: rozdział 1.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny, rozdziały 4, 13.3
• Radbruch, G. (2012). Dodatek 2 (Pięć minut filozofii prawa) i dodatek 3 (Ustawowe bezprawie i ponadustawowe prawo). W Tegoż, Filozofia prawa. Warszawa: PWN.
• Dyrda, A. (2013). Współczesny pozytywizm prawniczy: odcienie. W Tegoż, Konwencja u podstaw prawa. Kontrowersje pozytywizmu prawniczego. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Dyrda, A. (2018). Realizm prawniczy a pozytywizm prawniczy. Avant. Pismo Awangardy Filozoficzno-Naukowej 1, 47-66.
• Doliwa, K. (2014). Pozytywizm prawniczy a zasada słuszności. Białostockie Studia Prawnicze 17, 89-98.
• Gizbert-Studnicki, T. (2015). Metafizyka pozytywizmu prawniczego. Principia 61-62. 19-40.
• Hart, H.L.A. (2014). Nowe wyzwanie dla pozytywizmu prawniczego. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 9, 5-20.
• Morawski, L. (2003). Pozytywizm “twardy”, pozytywizm “miękki” i pozytywizm martwy. Ius et Lex 1, 319-345.

Tydzień 3

Prawo a inne regulatory zachowań. Wprowadzenie do eseju.
Podręcznik: rozdział 4.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdziały 12.3, 12.4
• Łączkowski, W. (1999). Prawo naturalne a prawo stanowione. Uwagi prawnika. Ethos 12, 173-182.
• Michalik, M. (2005). Moralność a prawo — przegląd typowych ujęć relacji. Doctrina. Studia społeczno-polityczne 2, 377-388.
• Przecinek (część 90). In PWN — Słownik języka polskiego, Zasady pisowni i interpunkcji.

Zadanie domowe: miniesej

Tydzień 4

Sprawiedliwość. Prawo jako zjawisko polityczne.
Podręcznik: rozdziały 5-6.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 12.3.2.3
• Fuller, L.L. (1978). Moralność, dzięki której prawo jest możliwe. W tegoż Moralność prawa. Warszawa: PIW.
• Kleszcz, R. (1999). Co to znaczy “sprawiedliwość”? Filozofia Nauki 7, 31-41.
• Pieniążek, Antoni (2013): Metody i techniki badań socjologiczno-prawnych. [w:] Anna Kociołek-Pęksa i Mateusz Stępień (red.): Leksykon socjologii prawa. Warszawa: Beck. 128–139.
• Wróbel, P. (2013). Postulat sprawiedliwości społeczej a idea sprawiedliwości. Studia Socialia Cracoviensia 5, 135-150.

Tydzień 5

Norma prawna.
Podręcznik: rozdział 8.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 3.2
• Hermann, M. (2013). Norma prawna: wyrażenie czy wypowiedź? Przegląd Sejmowy 2, 67-85.
• Pohl, Ł. (2006). Norma sankcjonowana w prawie karnym jako przykład normy niebędącej normą postępowania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 68, 55-64.
• Ziembiński, Z. (1960). Przepis prawny a norma prawna. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 22, 105-122.
• Ziembiński, Z. (1969). Kompetencja i norma kompetencyjna. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 31, 23-41.

Tydzień 6

Język prawny. Rodzaje norm i przepisów. Akt normatywny.
Podręcznik: rozdziały 7, 9; zasady techniki prawodawczej.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdziały 1, 3.1
• Gizbert-Studnicki, T. (1992). Język prawny a obraz świata. W: G. Skąpska (ed.), Prawo w zmieniającym się społeczeństwie… Toruń-Kraków: Adam Marszałek.
• Lewandowski, S. (1998). Charakter normatywny preambuły. Studia Iuridica 36, 113-136.
• Łachwa, A. (1983). Podział aktów prawnych na dokumenty. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 45, 117-126.
• Płowiec, W. (2004). Sposoby pojmowania “aktu normatywnego”. W: P. Wiliński (ed.), Prawo wobec wyzwań współczesności. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Ryśkiewicz, M. (2023). Statystyczny obraz trudności prawa. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 4(37), 79-97.
• Żemejda-Zybura, M. (2017). Językowy obraz świata w tekstach prawnych. Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego UJK w Kielcach 26, 215-226.

Tydzień 7

Warsztaty: praca na aktach normatywnych.

Potrzebne akty normatywne: tbd.

Tydzień 8

System prawa.
Podręcznik: rozdział 10.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 5
• Dybowski, M. (2001). Ronalda Dworkina koncepcja zasad prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 63, 99-115.
• Kaleta, K.J., Koźmiński, K. (2013). Charakter władzy suwerennej w koncepcjach ładu konstytucyjnego Hansa Kelsena i Carla Schmitta. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 2, 154-168.
• Korycka-Zirk, M. (2010). Reguły prawne jako istota pojęcia prawa w ujęciu H.L.A. Harta. Studia Iuridica Toruniensia 6, 81-100.
• Kotowski, A. (2015). Zjawisko multicentryczności systemu prawa z perspektywy integracyjnej. Studia Prawnicze 204, 101-122.
• Leszczyński, L. (2017). System prawa w ujęciu teoretycznoprawnym. Annales UMCS, sectio G — Ius 64, 23-39.

Tydzień 9

Obowiązywanie, funkcje i przestrzeganie prawa.
Podręcznik: rozdział 11-12.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 8
• Nowak, L. (1966). Cztery koncepcje obowiązywania prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 28, 95-103.
• Stefaniuk, M. (2013): Postawy wobec prawa. [w:] Anna Kociołek-Pęksa i Mateusz Stępień (red.): Leksykon socjologii prawa. Warszawa: Beck. 227–237.
• Winczorek, J. (2013): Skuteczność prawa. [w:] Anna Kociołek-Pęksa i Mateusz Stępień (red.): Leksykon socjologii prawa. Warszawa: Beck. 319–325.

Tydzień 10

Podręcznik: rozdział 13.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 6
• Ziembiński, Z. (1993). Tworzenie a stanowienie i stosowanie prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 55, 43-50.
• Biernat, T. (2017). Między polityką a prawem. Problem “upolitycznienia” tworzenia prawa. Przegląd Prawa i Administracji 110, 115-132.
• Staśkiewicz, Wiesław (2013): Legisprudencja. [w:] Anna Kociołek-Pęksa i Mateusz Stępień (red.): Leksykon socjologii prawa. Warszawa: Beck. 124–128.

Tydzień 11

Podręcznik: rozdział 14.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 9

Tydzień 12 (18/19 grudnia)

Kolokwium. Uwaga: w grupie czwartkowej kolokwium odbędzie się po przerobieniu mniejszej ilości materiału (ze względu na odwołanie zajęć 31.10).

Tydzień 13

Wykładnia prawa.
Podręcznik: rozdział 15 (§81-86).

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 11
• Dębski, B. (2016). Różne teksty — podobna wykładnia. Interpretacja prawa a interpretacja Biblii. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 12, 5-11.
• Załuski, Wojciech (2013): Racjonalność prawa. [w:] Anna Kociołek-Pęksa i Mateusz Stępień (red.): Leksykon socjologii prawa. Warszawa: Beck. 307–311.
• Zieliński, M. (1998). Wyznaczniki reguł wykładni prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 60, 1-20.
• Zieliński, M., Zirk-Sadowski, M. (2011). Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 73, 99-111.

Tydzień 14

Rozumowania prawnicze. Stosunki prawne i odpowiedzialność prawna. Podręcznik: rozdziały 15 (§87), 16-17.

Lektury dodatkowe:

• podręcznik fakultatywny: rozdział 2
• Bekrycht, T. (2015). Analiza terminów “stosunek społeczny” a “stosunek prawny”. Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna 4, 146-158.
• Zalewska, M. (2016). Różne wymiary odpowiedzialności prawnej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 77, 7-10.

Tydzień 15

Powtórzenie.

Zerówka

Osoby, które uzyskają 85% punktów możliwych do zdobycia na moment kwalifikacji na zerówkę (przełom grudnia i stycznia) będą mogły podejść do odpytywania na egzamin.

Poprawa

W sesji poprawkowej odbędzie się jedno kolokwium poprawkowe dla osób, które nie uzyskały zaliczenia przedmiotu. Próg zaliczenia tego kolokwium będzie uzależniony od liczby punktów, których zabrakło w semestrze.